Đề cương về Văn hóa Việt Nam năm 1943 là văn kiện lịch sử có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, chỉ ra con đường vận động, phát triển của nền văn hóa mới Việt Nam.
Nhân kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943 - 2023), Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tổ chức triển lãm với chủ đề Nghệ sĩ là chiến sĩ. Triển lãm tôn vinh và tri ân các thế hệ họa sĩ, những người đã sử dụng bút vẽ, bảng màu làm vũ khí, đem năng lực, nhiệt huyết và sự hy sinh để cống hiến cho Tổ quốc và dân tộc Việt Nam.
Các đại biểu tới dự và tham quan triển lãm (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Triển lãm Nghệ sĩ là chiến sĩ thể hiện sự hưởng ứng, vận động và chuyển biến về nhận thức tư tưởng của giới văn nghệ sĩ, từ bỏ cuộc sống chốn phồn hoa đô thị để tham gia vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, dũng cảm nhận trách nhiệm xây dựng và phát triển nền văn hóa mới Việt Nam.
Chia sẻ trong buổi khai mạc triển lãm, lãnh đạo Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cho biết, các tác phẩm sử dụng nhiều loại giấy có trong thời điểm đó, bằng các kỹ thuật ký họa chì, mực, vẽ màu nước, bột màu, in… các họa sĩ đã thể hiện sự quyết tâm, hăng say, sáng tạo trong hành trình làm chiến sĩ, thể hiện niềm tin, sự quyết tâm gánh vác trọng trách của đất nước.
Triển lãm giới thiệu 80 tác phẩm từ bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, được sáng tác từ 1945 đến 1954 trên chất liệu giấy của 30 tác giả thuộc các thế hệ họa sĩ đầu tiên của nền mỹ thuật Việt Nam, trong đó có 22 họa sĩ Mỹ thuật Đông Dương.
Từ những người con của mọi miền đất nước, các họa sĩ đã trở thành chiến sĩ trên mặt trận văn hóa: họ vẽ tranh, tổ chức triển lãm, làm báo, tuyên truyền, dạy mỹ thuật, hay trực tiếp tham gia chiến đấu; lấy nhiệm vụ phụng sự Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân làm niềm cảm hứng, đề tài sáng tác.
Đông đảo học sinh, sinh viên và công chúng quan tâm tới triển lãm (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Hòa mình và tham gia vào những đoàn quân Nam tiến, dân công, Hội Văn hóa Cứu quốc, Thanh niên Cứu quốc, Bộ đội, du kích… người nghệ sĩ - chiến sĩ đã kịp thời ghi lại những hình ảnh chân thực, giàu cảm xúc về lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí quyết chiến quyết thắng, thi đua tăng gia sản xuất, truyền thống hiếu học của đồng bào và quân dân cả nước.
Những tác phẩm có thể kể đến như: Dao găm rèn cho du kích (1945, Nguyễn Hiêm), Làm kíp lựu đạn (1947, Nguyễn Đỗ Cung), Kéo bễ lò rèn (1951, Trần Văn Cẩn), Đoàn kết chống xâm lăng (1947, Văn Giáo), Du kích Bến Tre (1948, Diệp Minh Châu), Dân công kháng chiến (1948, Lê Quốc Lộc), Dân công sửa chữa cầu đường (Tây Bắc) (1951, Nguyễn Sỹ Ngọc), Bộ đội nghỉ trong hang (1951, Tô Ngọc Vân), Lội suối (1952, Nguyễn Trọng Hợp),Tay bừa tay súng (1954, Huỳnh Văn Thuận), Đi cấy (1954, Nguyễn Văn Tỵ), Bộ đội và thiếu nhi (1950, Nguyễn Thị Kim), Lớp học bổ túc ở Quảng Nam (1948, Văn Giáo)…
Đặc biệt, còn có bộ tranh địch vận của họa sĩ Lương Xuân Nhị, một hình thức tuyên truyền góp phần làm dao động tâm lý phía bên kia chiến tuyến.
Triển lãm mở cửa từ ngày 24/02/2023 đến hết ngày 5/3/2023 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Một số tác phẩm được trưng bày tại triển lãm:
Tác phẩm "Bủ Đường biết đọc" của họa sĩ Tô Ngọc Vân vẽ năm 1954, chất liệu màu nước trên giấy (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Tác phẩm "Làm kíp lựu đạn", họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung năm 1947 (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Tác phẩm "Đoàn kết chống xâm lăng" của Văn Giáo vẽ năm 1947, chất liệu bột màu trên giấy (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Tác phẩm "Truyền đạt kế hoạch diệt cứ điểm" của họa sĩ Nguyễn Đức Nùng năm 1949 (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Tác phẩm "Thổ, Nùng, Mán, Kinh đoàn kết đuổi giặc Pháp của họa sĩ Trần Văn Cẩn năm 1947-1954 (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Tác phẩm "Bộ đội ngủ trong hang" của họa sĩ Tô Ngọc Vân năm 1951 (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Tác phẩm "Đi cấy" của Nguyễn Văn Tỵ 1954 (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Tác phẩm "Nhân dân Tây Bắc mua hàng mậu dịch của họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ, năm 1954 (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
"Đồng bào Tây Bắc vui sướng được thấy ảnh Hồ Chủ tịch của họa sĩ Mai Văn Hiến, 1952 (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
Tác phẩm "Xưởng rèn trong chiến khu" của họa sĩ Trần Văn Cẩn, 1950 (Ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam).
